Nauka zawodu w rzemiośle jest znaną i powszechną formą zdobywania umiejętności i kwalifikacji zawodowych w systemie dualnym. Nauka zawodu składa się z dwóch integralnych, równolegle realizowanych części; praktycznej zorganizowanej w zakładzie rzemieślniczym i teoretycznej zorganizowanej w szkole zawodowej lub na kursach dokształcających.
Przygotowanie zawodowe młodocianych pracowników odbywające się w formie nauki zawodu trwa 36 m-cy.
Podstawą organizacji nauki jest umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego (pobierz), podpisywana pomiędzy pracodawcą rzemieślnikiem, a uczniem młodocianym pracownikiem, rejestrowaną w izbie rzemieślniczej/cechu.
W okresie nauki młodociany pracownik podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu (ZUS) i otrzymuje od rzemieślnika wynagrodzenie.
Przepisy określają minimalną wysokość wynagrodzenia, którego stawki procentowe obliczane są w stosunku do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia
w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale i wynoszą:
• w pierwszym roku nauki nie mniej niż 8%,
• w drugim roku nauki nie mniej niż 9%,
• w trzecim roku nauki nie mniej niż 10%.
Uprawnienia do szkolenia młodocianych pracowników
Pracodawca lub wyznaczony przez pracodawcę pracownik, który chce szkolić pracowników młodocianych, musi posiadać uprawnienia instruktora praktycznej nauki zawodu określone w rozporządzeniu MEN z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz.U z 2019 r., Nr 391).
Instruktorem praktycznej nauki zawodu może być osoba, która posiada uprawnienia pedagogiczne oraz kwalifikacje zawodowe:
1) ukończony kurs pedagogiczny dla instruktorów praktycznej nauki zawodu, którego program został przygotowany zgodnie z ramowym programem kursu pedagogicznego dla instruktorów praktycznej nauki zawodu, określonym w załączniku do w/w rozporządzenia, i zatwierdzony przez kuratora oświaty lub
2) ukończony kurs pedagogiczny, którego program został zatwierdzony przez kuratora oświaty i obejmował łącznie co najmniej 48 godzin zajęć z psychologii, pedagogiki i metodyki oraz 8 godzin praktyki metodycznej, lub
3) ukończony przed dniem 6 stycznia 1993 r. kurs pedagogiczny uprawniający do pełnienia funkcji instruktora praktycznej nauki zawodu, lub
4) przygotowanie pedagogiczne wymagane od nauczycieli, lub
5) kwalifikacje wymagane od nauczycieli praktycznej nauki zawodu, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela.
oraz:
1) tytuł zawodowy w zawodzie, którego będą nauczać, lub w zawodzie pokrewnym do zawodu, którego będą nauczać, i co najmniej trzyletni staż pracy w zawodzie, którego będą nauczać, oraz:
a) świadectwo ukończenia technikum, branżowej szkoły II stopnia, technikum uzupełniającego lub szkoły równorzędnej lub
b) świadectwo ukończenia szkoły policealnej lub dyplom ukończenia szkoły pomaturalnej lub policealnej, lub Dziennik Ustaw – 6 – Poz. 391
2) tytuł robotnika wykwalifikowanego lub równorzędny w zawodzie, którego będą nauczać, i co najmniej czteroletni staż pracy w zawodzie, którego będą nauczać, oraz:
a) świadectwo ukończenia liceum ogólnokształcącego, liceum zawodowego, liceum technicznego, liceum profilowanego, uzupełniającego liceum ogólnokształcącego lub
b) świadectwo ukończenia technikum, branżowej szkoły II stopnia i technikum uzupełniającego, kształcących w innym zawodzie niż ten, którego będą nauczać, lub
c) świadectwo ukończenia średniego studium zawodowego, lub
3) dyplom ukończenia studiów:
a) na kierunku odpowiednim dla zawodu, którego będą nauczać, oraz co najmniej dwuletni staż pracy w zawodzie, którego będą nauczać, lub
b) na innym kierunku niż odpowiedni dla zawodu, którego będą nauczać, oraz co najmniej czteroletni staż pracy w zawodzie, którego będą nauczać, lub
4) tytuł zawodowy w zawodzie, którego będą nauczać, lub w zawodzie pokrewnym do zawodu, którego będą nauczać, i co najmniej sześcioletni staż pracy
w zawodzie, którego będą nauczać, oraz świadectwo ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej lub branżowej szkoły I stopnia, lub
5) tytuł mistrza w zawodzie, którego będą nauczać, lub w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, którego będą nauczać.
- Kto może szkolić
Aby szkolić młodocianych należy:
- posiadać kwalifikacje zawodowe
- ukończyć kurs pedagogiczny
- ukończyć kurs BHP dla pracodawców
- być członkiem Cechu - Nadzór
Nadzór nad przebiegiem szkolenia prowadzi Cech. Wszelkie problemy związane ze szkoleniem uczniów powinny być zgłaszane w biurze, gdzie rejestrowane są umowy. Wspólnie szukamy rozwiązań i wyjść z niełatwych często sytuacji. Refundacja wynagrodzenia i ZUS młodocianego odbywa się przez OHP za pośrednictwem Cechu. Po dostarczeniu, co kwartał, wymaganych dokumentów, pomagamy sporządzać wnioski i kompletne przekazujemy do OHP. Przygotowujemy również wnioski do zawarcia corocznej umowy z OHP.
Dokumenty konieczne do sporządzenia wniosku o refundację:
- kopie deklaracji DRA, RSA
- kopie list płac
- zaświadczenie o niezaleganiu w ZUS
- pieczątka - Dofinansowanie kosztów kształcenia młodocianego
Dofinansowanie to forma gratyfikacji dla pracodawcy, po pozytywnym złożeniu egzaminu czeladniczego przez ucznia, który kończy naukę zawodu w jego zakładzie. W terminie 3-ech miesięcy od egzaminu pracodawca, za pośrednictwem Cechu, składa wniosek do Urzędu Miasta/Gminy, a następnie otrzymuje przyznaną w danym roku kwotę pieniędzy.
Dokumenty konieczne do sporządzenia wniosku o dofinansowanie:
- kopia kwalifikacji zawodowych
- kopia świadectwa kwalifikacji pedagogicznych
- kopia umowy o naukę zawodu młodocianego
- w przypadku zmiany pracodawcy w trakcie trwania nauki należy dołączyć wszystkie świadectwa pracy z jej okresu
- kopia dyplomu czeladniczego młodocianego lub zaświadczenie o zdanym egzaminie z Izby Rzemieślniczej
Wysokość kwoty dofinansowania kosztów kształcenia jednego młodocianego pracownika wynosi:
1) w przypadku nauki zawodu - do 8081 zł przy okresie kształcenia wynoszącym 36 miesięcy; jeżeli okres kształcenia jest krótszy niż 36 miesięcy, kwotę dofinansowania wypłaca się w wysokości proporcjonalnej do okresu kształcenia;
2) w przypadku przyuczenia do wykonywania określonej pracy - do 254 zł za każdy pełny miesiąc kształcenia.
Dofinansowanie kosztów kształcenia młodocianych pracowników stanowi pomoc de minimis